Rak debelog creva spada u najopasnije bolesti, koja u posljednje vrijeme odnosi sve više mladih života i to munjevitom brzinom, zato je veoma važno da se otrkije na vrijeme! Redovni preventivini pregledi su posebno poželji poslije 50 godine i to kod oba pola. Postoje signali koje nikako ne biste smjeli da ignorišete, iako vam se čini da je riječ o bezazlenoj stvari, piše Stil.kurir.rs.
Šta je karcinom debelog crijeva i kako nastaje?
Rak debelog crijeva je maligni tumor koji može biti lokalizovan na bilo kom delu debelog crijeva, ili na njegovom završnom dijelu (rektumu).
Tačan uzrok nastanka karcinoma debelog crijeva nije u potpunosti poznat. Najčešće počinje promjenom na sluzokoži crijeva ili nastankom izraštaja na unutrašnjem zidu crijeva (adenomatozni polipi) koji tokom dužeg niza godina mogu da se promene i prerastu u malignu promenu. Smatra se da nastaju kao posljedica djelovanja naslednih faktora, faktora sredine, načina ishrane i stila života.
Simptomi koji nikao ne bi smjeli da se zanemare:
nagli gubitak težine
uske stolice, nalik trakama
rektalno krvarenje, bilo svijetlo ili tamnocrvene boje
tenesmus – osjećaj da morate da ispraznite već ispražnjena creva ili bešiku
anemija uzrokovana nedostatkom gvožđa
stalni bol u stomaku
neobjašnjivi gubitak težine.
Iako ovi simptomi mogu biti uzrokovani drugim, manje ozbiljnim stanjima, kao što su hemoroidi, čirevi i Kronova bolest, ukoliko ih primjetite obavezno zakažite ljekarski pregled.
Lokalni simptomi su oni koji utiču samo na debelo crevo i/ili rektum i nisu se proširili na udaljene organe. Uobičajeni lokalni simptomi, koji se, takođe, mogu vidjeti golim okom su:
zatvor
dijareja
naizmenična dijareja i zatvor, ili druge promjene u navikama creva
rektalno krvarenje ili krv u stolici
nadimanje u stomaku, grčevi ili nelagodnost
osjećaj da debelo crijevo nije ispražnjeno u potpunosti
stolica koja je tanja od normalne.
Faktori rizika su:
starosno doba od 50 godina i više
zapaljenjske bolesti crijeva (ulcerozni kolitis, Kronova bolest)
ishrana – previše crvenog mesa i životinjskih masti, a malo žitarica, voća i povrća
fizička neaktivnost, gojaznost, dijabetes
pretjerani ili učestali unos alkohola
pušenje
Preventivni pregledi:
Pregled stolice na okultno (skriveno) krvarenje (FOBT, hem check test)
Karcinom, kao i polipi debelog crijeva, često izazivaju krvarenje, a ovaj laboratorijski test otkriva tragove krvi u stolici koji nisu vidljivi golim okom. Ovaj pregled treba da rade svi ljudi poslije 40. godine života, i to jedanput godišnje, iz tri uzastopna uzorka stolice.
Kolonoskopija
Kolonoskopija je medicinska procedura ili pregled u kojoj se dugi tubularni fleksibilni instrument sa kamerom koji je debljine prsta nazvan kolonoskop koristi za pregled unutrašnje povrsine debelog crijeva i završnog dela tankog creva.
Otkriva prisustvo polipa, dobroćudnih izraslina u debelom crijevu koje se tokom ovog pregleda mogu ukloniti i poslati na patohistološki analizu. Važno je svaki polip ukloniti na vrijeme, jer ukoliko se ne uklone postoji mogućnost da se iz postojećeg polipa razvije rak debelog creva. U zavisnosti od rezultata, savjetuje se kolonoskopska kontrola, uglavnom za 3-5 godina, a u slučaju potrebe – dalje liječenje.